Jak zauważyć swój lęk?

Jak często zdarza Ci się odczuwać napięcie w mięśniach lub silny ból głowy, ale nie wiesz dlaczego?  Czy doświadczasz sytuacji, w których Twoje myśli pędzą jak szalone i nie potrafisz przez nie zasnąć lub się zrelaksować?

Zarówno Twoje ciało, jak i Twój umysł pokazują Ci, że odczuwasz silny lęk i napięcie. Zdarzają się sytuacje, w których nie uświadamiamy sobie, że czegoś się obawiamy, ale możemy to zauważyć, obserwując nasze ciało i procesy myślenia. 

Lęk jest naturalnym stanem emocjonalnym, który wiąże się z przewidywaniem potencjalnego zagrożenia. Umiarkowana dawka lęku wpływa na naszą motywację do działania. Wyobraźmy sobie, że przed ważną prezentacją nie odczuwalibyśmy lęku. W takiej sytuacji wyjątkowo trudno byłoby zmotywować się do przygotowań.  Lęk staje się problematyczny, kiedy odczuwamy go za dużo i zbyt często, przez co zaczyna wpływać negatywnie  na nasze codzienne funkcjonowanie. 

Lęk możesz zaobserwować w trzech obszarach:

1. Objawy fizyczne: 

• przyspieszone bicie serca, 

• potliwość dłoni, 

• dreszcze, 

• ból brzucha, 

• ból głowy, 

• mdłości, 

• ściśnięty żołądek, 

• napięcie mięśni, 

• duszności, 

• przyspieszony oddech, 

• pogorszenie widzenia.

2. Objawy emocjonalne: 

• niepokój, 

• obawa, 

• poczucie zagrożenia, 

• drażliwość, 

• skłonność do szybkiego denerwowania się,

• poczucie zagrożenia bez powodu,

• niepewność.

3. Objawy myślowe i w zachowaniu: 

• gonitwa myśli,

• katastrofizacja,

• nadmierne analizowanie sytuacji, 

• trudności w podejmowaniu decyzji, 

• rozmyślanie o przyszłości i przeszłości, 

• tworzenie czarnych scenariuszy, 

• problem z koncentracją,

• ucieczka od sytuacji wyzwalających lęk, 

• unikanie myślenia o lęku, 

• poszukiwanie pewności, bezpieczeństwa

Wiedząc, jakie objawy oznaczają podwyższony poziom lęku, jesteś w stanie szybciej zareagować i wyregulować pojawiającą się emocję.

W sytuacji, w której zauważasz powyższe objawy, zadaj sobie pytania:

• Czy moje ciało jest napięte, choć aktualnie nie ma realnego zagrożenia, którym mógłbym się martwić?

• Czy zamartwiam się czymś, co jeszcze się nie wydarzyło?

• Czy moje reakcje są adekwatne do sytuacji? Czy faktycznie jest to moment, w którym powinienem tak zareagować?

Zauważenie i wyłapanie pojawiającej się emocji jest pierwszym krokiem do jej zrozumienia. Dużo szybciej i łatwiej jest reagować na lęk, jeśli wiemy, że faktycznie go w danym momencie odczuwamy.  Następnym razem, gdy zaczniesz doświadczać napięcia w mięśniach, przyspieszonego oddechu czy gonitwy myśli, zauważ te objawy i zadaj sobie powyższe pytania, aby zrozumieć to, czego właśnie doświadczasz.